KD 3.3 TEKS PAWARTA

PANGERTEN
Teks Pawarta yaiku teks kang menehi kabar anyar utawa kedadean sing lagi dumadi ana ing sawijining panggonan sing bisa dicawiske liwat bentuk cetak, siaran, Internet, utawa lisan marang wong ketelu utawa wong akeh.


TITENAN PAWARTA

• Tinemu ing akal ( penalaran logis)
• Informasi pepak kang jumbuh karo rumus 5W + 1 H
• Struktur basa trep
• Diksi trep ora ambigu
• Narik kawigaten
• Basa kang nengsemake

SIFAT PAWARTA

• Aktual yaiku bab-bab kang anyar luwih becik tinimbang pawarta lawas
• Jarak (adoh/cedhak). Pamaos luwih nggatekake tumrap prastawa kang dumadi ing sakiwa tengene tinimbang pawarta.
• Penting. Sawijining bab bakal dadi pawarta yen dianggap perangan kang penting amarga bisa ngendhaleni panguripan ing bebrayan agung
• Akibat. Sawijining bab bakal pawarta yen ndadekake ngowahi kahanan.
• Congkrah/ konflik. Pamaos luwih seneng nyeritakake pawarta kang surasane cecongkrahan.
• Tintrim (ketegangan) . tuladhane : nalika nulungi wong ing kacilakaan.
• Kemajuawane inovasi utawa owah-owahan teknologi. Pawarta kang kekinian luwih narik kawigaten pamaose.
• Emosi. Sawenehe pawarta yen diwartakake bisa ndadekake nesu, susah, tangis, gela, tuladha: nemokake bayi ing pawuhan.
• Humor, gawe sengsem, mesem, lan guyu.

PERANGAN PAWARTA

1. Headline ( judul utawa irah-irahan)
2. Deadline ( batas wektu )
3. Lead ( teras pawarta)
4. Body Language ( Surasane pawarta, bahasa tubuh)

ETIKA NULIS PAWARTA

• Objektif, ing babagan iki panulis ora kena martakake dikantheni kepentingan pribadi lan sponsor. Pawarta kang tinulis kudu adhedasar fakta utawa data kang sanyatane dumadi.
• Cover both side, pawarta iku kudu tinimbang aja abot sisih, luwih-luwih nyebutake pihak-pihak kang ana sesambungan langsung karo pawarta kasebut.

TEKNIK NULIS PAWARTA

1. Pengorganisasian/ngumpulake fakta utawa data. Data ing kene bisa awujud wawancara (wawan rembug), kedadeyan langsung. Utawa data-data tinulis.
2. Nemtokake teras berita (lead)
3. Milih tembung-tembung kang jumbuh karo pawarta pawarta, nggunakake alur kang runtut aja molak-malik utawa dienjah-enjah/dilompati supaya ora mbingungake pamiyarsane.
4. Ngawiti nulis kanthi jenjem lan temenan

CONTO TEKS PAWARTA 1
LATIAN SOAL

Udan Angin, Puluhan Wit Ambruk

Jawah dipunmaweni angin kencang ingkang nempuh hampir sedaya kabupaten/ kitha ing DIY ngakibataken macem-macem bencana, ing antawisipun yaiku wit ambruk ingkang kathah kedadosan ing kabupaten sleman, dina kamis sonten (5/1/2017).

Kepala posko lapangan ing balai dhusun sumberadi, kecamatan mlati, Mayor Infantri Yacobus Totok Artono ngginemaken menawi dampak saking jawah angin kesebat yaiku 67 wit ambruk, 78 griya terdampak, 4 titik jaringan PLN risak, uga fasilitas umum wujud gedung PAUD uga MTS kembrukan wit.

"Griya ingkang risak yaiku 45 omah ing kecamatan mlati uga 22 unit ing kecamatan seyegan," ture Totok, jemuwah (6/1/2017).

Kedadosan kesebat kedadean ing sonten dinten menjelang dalu, mila upaya ingkang saget  piyambakipun tumindakake yaiku kaliyan numindakake pendataan lapangan.

Salajengipun, saking rapat kewates kaliyan BPBD DIY kersaa MUSPIKA Kecamatan, diputusaken pengerahan relawan datheng lapangan dipunwontenaken ket jemuwah (6/1/2017) enjang ngantos sonten.

"Akhiripun, dinten niki (jemuwah) makempal 291 relawan saking kecamatan mlati. Tindakan ingkang dipuntumindakake skala prioritas enten ing griya warga ingkang terdampak lajeng uga akses radin ingkang ketutup wit," ngendikan Totok.

Ngantos jemuwah siyang, Totok nyabaraken menawi mboten enten laporan korban jiwa inggil kedadosan kesebat. Saleresipun, jawah angin ingkang ngakibataken wit ambruk kedadosan saben taun.

Pihake pun sampun numindakake upaya antisipasi kanthi sacara rutin numindakake sosialisasi datheng dhusun-dhusun mawi numindakake pemangkasan wit ingkang dipunanggep rawan.

"Kendalane nalika saking warga enten ingkang kewratan menawi wit dipangkas. Alasanne punika sumber pamanahan ekonomi piyambake sedaya, tuladhanipun wit mlinjo ingkang dipunginakaken konjuk pamanahan keluarga," bacute.

Sewentara punika, Manager Pusat Pengendali Operasi Penanggulangan Bencana (Pusdalops) BPBD DIY, Danang Samsurizal mertelakaken menawi dampak jawah angin ing DIY paling kathah wonten ing kabupaten sleman ingkang kedhawah ing 28 titik, kitha Yogyakarta ing 5 titik, Kabupaten Bantul Ing 1 titik, Kabupaten Gunungkidul ing 4 titik, lan Kabupaten Kulonprogo 2 titik.

"Konjuk wilayah kitha Yogyakarta, kabupaten bantul, kabupaten kulonprogo uga kabupaten gunungkidul lajeng dipuntangani saking BPBD sapanggen," pajaripun.

Miturut data sementara ingkang katampi pihake, kecatet konjuk ing kitha Yogyakarta yakni ing Gondokusuman, Jetis, uga Tegalrejo masing-masing ngalami wit ambruk uga kabel pln ingkang pedot.

Salajengipun ing Kabupaten Bantul yakni ing piyungan Bantul, wit ambruk ngembruki kalih griya warga. Sewentara ing Kabupaten Gunungkidul persis e ing Playen ugi ngalami wit ambruk.

Ing dina punika jawah dipunmaweni angin kencang wangsul nempuh sakunjukan wilayah sleman, senin (9/1/2017) siyang. Sawilangan wit ambruk dipuntempuh angin. Setunggal dipunantawisipun kedadosan ing dusun bangunrejo tridadi sleman. Warga sekitar, kurniawan (32) ngendikakaken sekedhikipun enten gangsal wit sengon ukuran saweg ambruk.

"Rnten gangsal wit, kalih ngengingi atap griya uga setunggal ngengingi kandang," turene.

Kala niki sawilangan warga gotong-royong konjuk ngevakuasi pamitan kesebat.


CONTO TEKS PAWARTA 2
LATIAN SOAL

....................................................................................................................

Kacelakan lalu lintas kedadosan ing jalur utami Wonosari-Yogyakarta, tepate wonten tikungan Dusun Kali, dhusun Putat, Patuk, dinten Minggu (28/2/2016) siyang.
Setunggal minubus Daihatsu Xenia nopol N 859 BF ingkang ditumpangi gangsal tiyang terjun mlebet lepen salebet sekawan meter.

Beja, kedadosan kesebat mboten nimbulaken korban jiwa senaos tumpakan sempat kuwangsul ing lebet lepen. Nanging kalih penumpange ngalami tatu cekap serius,sementara tigang tiyang sanesipun namung ngalami tatu enteng uga syok inggil saking kedadosan menika.

Kalih tiyang korban ingkang ngalami tatu nggih menika Saudi (39) uga Sulasih (34). Korban diduga ngalami patah tulang. Sementara telu korban sanesipun dereng kasumarepan identitase.

Miturut satiyang saksi, Daryono ngginemaken tumpakan kesebat nglaju saking arah Wonosari nuju Yogyakarta. Sangantos ing lokasi kedadosan, tumpakan ingkang cekap banter kesebat dumadakan oleng uga lajeng mlebet ing parit.

Akibat dadugan ingkang banter, mobil lajeng kewalik kanthi kondisi risak parah.

Warga ingkang nyumerepi kedadosan kesebat lajeng ndatengi lokasi kedadosan. Gangsal tiyang penumpang ingkang taksih ing lebet mobil lajeng dipunmedalaken dening warga. Kalih tiyang ing antawisipun ngalami tatu serius ing kunjukan geger.

“Wau warga sami datheng, penumpange dimedalaken riyen. lajeng kendaraane kita sedaya walike,” criyosipun.

Jaler ingkang berprofesi dados tukang sate niki ngira, kecelakaan niki kedadosan amargi sopir ngantuk lajeng kedadosan mlebet lepen ingkang cekap jero.

“Mbokmenawi sopire ngantuk, wau kula mboten mireng suwanten jeblukan ban. Mbokmenawen mengantuk,” tambahe.

Sawentara punika Kapolsek Patuk, Kompol Mugiman ngginemaken gangsal korban ingkang ngalami kecelakaan lajeng dipundugekaken datheng Puskemas Patuk.

Nanging kalih tiyang ingkang ngalami tatu serius lajeng dipun rujuk datheng salah satunggal rumah sakit ing Yogyakarta konjuk perawatan intensif. “Mboten enten korban jiwa,” criyosipun.

Bangkai mobil piyambak lajeng dievakuasi dening panjejibahan kaliyan ngginakaken mobil derek. Proses evakuasi piyambak sempat ndamel arus lalin saking arah Wonosari uga Yogyakarta macet.
Saksampune sepalih jam, tumpakan menika akhiripun saged dievakuasi uga lajeng diamanke datheng Mapolsek Patuk.